Niezatapialna rybaWiÄ?kszo??Ä? ryb wymaga albo wody s??odkiej albo s??onej, to wie ka??dy. Jednak czy kto?? s??ysza?? o rybie, kt??ra mo??e z powodzeniem funkcjonowaÄ? zar??wno w morzach jak i w jeziorach? Okazuje siÄ?, ??e istnieje taki gatunek - to Przydenka ??ebrowata (z ??ac. Fundulus heteroclitus). Ta kilkunastocentymetrowa rybka, kt??rej ??awice zamieszkujÄ? p??ycizny wschodnich wybrze??y Ameryki P????nocnej r??wnie dobrze radzi sobie ze s??odkÄ? wodÄ?, jak i zawierajÄ?cÄ? 110 gram??w soli w litrze, a wiÄ?c zasolonÄ? 3-krotnie bardziej ni?? woda morska. Dodatkowo w ??rodowisku ubogim w tlen, przydenka modyfikuje swoje czerwone krwinki, aby wiÄ?za??y wiÄ?cej tlenu. Zima zakopuje siÄ? w mule, czekajÄ?c na wiosnÄ?. Mo??e r??wnie?? ??yÄ? w wodzie tak zanieczyszczonej dioksynami, bifenolami czy kreozotem, ??e zabija inne organizmy. Warto r??wnie?? wspomnieÄ?, i?? przydenki by??y pierwszymi rybami w kosmosie - w roku 1973 na ameryka??skiej stacji Skylab uczy??y siÄ? p??ywania w stanie niewa??ko??ci. Obecnie badania nad przydenkami prowadzi doktor Andrew Whitehead z Louisiana State University w Baton Rouge. Przez 3 miesiÄ?ce przetrzymywa?? on 6 okaz??w tej specyficznej rybki w wodzie morskiej, a nastÄ?pnie umie??ci?? je w wodzie s??odkiej i bada?? genetyczne i molekularne mechanizmy ich zachowania. Okaza??o siÄ?, i?? ryby po zmianie ??rodowiska przez pierwszÄ? dobÄ? doznawa??y szoku osmotycznego, poniewa?? s??odka woda stara??a siÄ? nap??ynÄ?Ä? do ich organizmu i rozcie??czyÄ? krew. Nap??yw wody do kom??rek m??g?? je rozerwaÄ?, co by??oby niebezpieczne dla skrzeli. Jednak ju?? po 72 godzinach rybki czu??y siÄ? dobrze, a badania nie ujawni??y nieprawid??owo??ci. W czym tkwi sekret? W osmolitach - substancjach, wydzielanych przez kom??rki skrzeli. Wraz z osmolitami przydenka mog??a pozbyÄ? siÄ? nadmiaru wody. Aktywnie w??Ä?czy??y siÄ? geny, kt??re ??Ä?czÄ?c siÄ? z b??onami kom??rkowymi wyrzuca??y wodÄ? na zewnÄ?trz. Dalsze badania ujawni??y, ??e by radziÄ? sobie z zatrutÄ? wodÄ? przydenki uruchamia??y inne geny - w sumie oko??o 20% wszystkich.
Niezatapialna ryba
|