Scenariusz: Zanieczyszczenia wody i metody ich usuwania

Głos został oddany.

Autor: Joanna Małyszko


„Woda jest podstawą wszelkiej rzeczy; z wody jest wszystko i wszystko do wody wróci”

Tales z Miletu

 


Odkręcamy kran i oczekujemy, że popłynie z niego zawsze dużo dobrej wody. Czerpiąc tę wodę nie zastanawiamy się ani nad istotą i źródłem jej powstania, ani nad sposobem jej pozyskiwania, ani koniecznością jej oszczędzania i ochrony, ani potem – gdy już ją zużyjemy, nad drogą jej odprowadzania do innej wody i w głąb gleby, ani nad tym, co się dalej z nią dzieje.
Wiemy jedno - bez wody nie ma życia!
Ale przychodzi taki moment, kiedy nad wodą wielką i czystą albo odwrotnie – deficytową i skażoną – zaczynamy rozmyślać, dlaczego tak jest? Co się stało, że nie możemy kąpać się w niektórych rzekach, w jeziorach i nad morzem? Dlaczego wiele rzek jest poza wszelką klasyfikacją czystości? Z jakiego powodu tyle studzien stoi z pustym dnem? Dlaczego nurt i brzegi rzeki zarzucone są wszelkim „paskudztwem”? Co to jest lej depresyjny i dlaczego wody może dla naszej miejscowości zabraknąć? A dla świata – czy jej wystarczy?
ZANIECZYSZCZENIE WÓD
Zanieczyszczenie wód jest obecnie problemem całego świata. Najbardziej nasiliło się ono w XX wieku. Jest to bardzo poważny problem, gdyż do środowiska wodnego przedostają się zanieczyszczenia z powietrza i gleby. Najogólniej zanieczyszczenia te można podzielić na:
1.Naturalne – są to organiczne resztki przedostające się do zbiorników wodnych, które wpływają na zmianę składu chemicznego i fizycznego wody. Jeśli szczątków tych jest niewiele, woda w sposób naturalny potrafi unieszkodliwić takie zanieczyszczenia.
Dobre napowietrzenie i ruch wody w rzekach sprawiają, że woda jest w naturalny sposób oczyszczana. W jeziorach mieszanie się wód jest stosunkowo małe, dlatego zdolność samooczyszczania jest mniejsza i zanieczyszczenia gromadzą się tam szybciej. Zdolność samooczyszczania wód jest jednak niewystarczająca, kiedy pojawią się zanieczyszczenia spowodowane działalnością człowieka. Następuje wtedy zachwianie równowagi biologicznej i dochodzi do skażenia wody.
2.Zanieczyszczenia powstałe w wyniku działalności człowieka – ze względu na miejsce powstawania odpadów dzielimy na:
a.przemysłowe - oleje, smary, szkodliwe gazy, metale ciężkie;
b.rolnicze - pestycydy, nawozy sztuczne, gnojowniki;
c.komunalne - opakowania z resztkami środków toksycznych, ścieki doprowadzane z miast i wsi, spływy ze składowisk odpadów, resztki rozpuszczalników, farb, lakierów, proszki do prania, płyny do mycia naczyń, zużyte baterie.
Zanieczyszczenia spowodowane działalnością człowieka przedostają się do wody z powietrza i gleby. Z powietrza przedostają się w dwojaki sposób:
3.w postaci opadających pyłów i gazów na powierzchnię zbiorników wodnych
4.razem z padającym deszczem, który zbiera zanieczyszczenia z powietrza i przenosi je do zbiorników wodnych lub na powierzchnię lądu np. kwaśne deszcze.
Z powierzchni lądu zanieczyszczona woda spływa do stawów, jezior i rzek. Szczególnie szkodliwe są opady śniegu. Zebrawszy z powietrza zanieczyszczenia, śnieg zalega przez całą zimę i kumuluje niebezpieczne związki chemiczne. W okresie roztopów zanieczyszczenia uwalniają się. Dla organizmów żywych najbardziej groźne są właśnie te wysokie, krótkotrwałe stężenia zanieczyszczeń, które działają jak trucizna, powodując często zatrucie, a nawet śmierć.
Woda, krążąc w glebie i w skałach, wchłania nagromadzone tam substancje toksyczne. Mogą one już po krótkim czasie na przykład po kilku lub kilkunastu dniach powrócić na powierzchnię, przez źródła. Często tak zanieczyszczona woda spływa do rzek, a potem do morza. W innych miejscach pozostaje w ziemi przez dziesiątki, setki, a nawet tysiące lat, zanim wypłynie ponownie. W zależności od miejscowych warunków woda może przeniknąć na większą lub mniejszą głębokość. Często odbywa się to bardzo wolno. Zdarza się, że może minąć ponad 130 lat, zanim przepłynie 1 – 2 kilometry w poziomie. Natomiast w pionie może dotrzeć w tym samym czasie do około 5 kilometrów.
Wody oceaniczne zawierają dużo zanieczyszczeń, do których zalicza się metale toksyczne, ropę i tworzywa sztuczne. Zanieczyszczenia te wprowadzane są pośrednio przez rzeki i atmosferę oraz bezpośrednio przez zrzut odpadów z nieszczelnych tankowców lub ich katastrof. Około 80% skażeń pochodzi ze źródeł umiejscowionych na lądzie, następnie 10% ze śmietnisk znajdujących się w oceanach, a pozostałe 10% z eksploatacji statków morskich i wież wiertniczych.
Bardzo ważnym procesem związanym z działalnością człowieka i zanieczyszczaniem wód jest proces eutrofizacji. Proces ten polega na zwiększaniu się w wodzie zawartości substancji odżywczych, głównie związków azotu i fosforu, i związany z tym masowy rozwój roślin wodnych. Dotyczy to głównie jezior, stawów, a w mniejszym stopniu także rzek i przybrzeżnych stref morza. Eutrofizacja jest czynnikiem niepożądanym, utrudniającym wykorzystanie wody do celów gospodarczych.


Przy tej okazji warto przytoczyć kilka ciekawostek:
5.1 litr oleju silnikowego może zanieczyścić milion! litrów wody, około 2 miliony! sztuk ptaków i ssaków wodnych ginie rocznie na świecie z powodu połknięcia plastikowych odpadów,
6.człowiek przez 70 lat swojego życia spożywa 63.875 litrów wody,
7.w ciągu jednego dnia człowiek zużywa 145 litrów wody, z czego 3 litry przeznaczone jest na spożycie, a pozostałe 142 l na mycie, pranie itp.
Wszystko byłoby proste, gdyby biosfera miała wodę wielką i czystą – czyli jakościowo użyteczną i miała jej pod dostatkiem. Życie – czytamy w referacie ks.  prof. Zięby – „obecnie korzysta z wody zanieczyszczonej i często ginie z powodu jej braku”. Połowa ludności na świecie pije wodę zanieczyszczoną, a 60% nie dysponuje dostateczną jej ilością. Przy światowym zużyciu prawie 4 bilionów metrów sześciennych rocznie, co równa się 10 procentom całkowitego przepływu wszystkich rzek, woda staje się darem!
Jeśli jest darem, to trzeba ją chronić.
METODY OCHRONY WODY
Ochrona wody przed zanieczyszczeniem polega na:
8.wprowadzeniu do zbiorników wodnych różnych organizmów, które mają zdolności do oczyszczania wody np. racicznice, rozwielitki, rzęsa wodna;
9.oznaczaniu klasy czystości wód i kontrolowanie biologicznych wskaźników zanieczyszczenia wód (odpowiednie gatunki zwierząt i roślin wodnych):
10.klasa I - wody nadające się do picia;
11.klasa II - wody nadające się do hodowli ryb, do urządzania kąpielisk;
12.klasa III - wody nadające się do zaopatrzenia przemysłu (z wyjątkiem przemysłów wymagających wody o najwyższym stopniu czystości);
13.wody pozaklasowe o zanieczyszczeniach wyższych niż wody III klasy.
14.uzdatnianiu wody pitnej. Woda z ujęć kierowana jest na mieszacze i filtry piaskowe w celu usunięcia zanieczyszczeń. Tak oczyszczona woda wędruje do zbiorników wody czystej, gdzie następuje jej chlorowanie, po którym nadaje się już do spożycia. Inną technologią uzdatniania wody jest poddawanie jej wstępnemu ozonowaniu, a dla oczyszczenia chemicznego dodaje się węgiel aktywny pylisty.
15.oczyszczaniu ścieków:
Mechanicznym (wstępnym) stanowi pierwszy stopień oczyszczania w oczyszczalniach ścieków. Ma na celu eliminację wszelkich substancji o stosunkowo dużych rozmiarach obecnych w ściekach. Oddzielane są one w pierwszym urządzeniu oczyszczalni na tzw. kratach. Zanieczyszczenia zatrzymane na nich są okresowo zgarniane, prasowane i poddawane dalszej przeróbce takiej jak: kompostowanie, spalanie, fermentacja, czy po prostu składowanie na wysypiskach śmieci.
Substancje o mniejszych rozmiarach takie jak - piasek, żwir itp. Opadają na dno zbiornika zwanego piaskownikiem, skąd są okresowo wydobywane i poddawane procesom przeróbki.
Pozostałe zanieczyszczenia zawarte w ściekach oddzielane są w osadniku wstępnym. Zatrzymane tam zawiesiny, zwane osadem wstępnym, są odprowadzane i unieszkodliwiane.
Biologicznym stanowiącym zazwyczaj drugi stopień oczyszczania pozostałych w ściekach po mechanicznym oczyszczeniu rozpuszczonych związków organicznych. Oczyszczanie biologiczne polega na wykorzystaniu przez wprowadzone do ścieków bakterie zanieczyszczeń organicznych, jako pożywienia i zamianie go na końcowe produkty gazowe - metan, siarkowodór i dwutlenek węgla, wodę i nową masę komórkową.
Prowadzenie procesów biologicznych w oczyszczalni polega na zapewnieniu bakteriom optymalnych i stałych warunków życiowych.
Chemicznym – stosowanym wtedy gdy, ścieki zawierają trujące elementy i skład chemiczny wody uległ zmianie. Działa się na nie innymi związkami chemicznymi, które je unieszkodliwiają, a często w postaci osadu wytrącają z roztworu wodnego.

Ważnym problemem jest brak świadomości oszczędzania wody. Ludzie powinni uzmysłowić sobie to, że bez wody nie ma życia i trzeba ją oszczędzać i szanować. Szacuje się, że w niedalekiej przyszłości, jeśli sytuacja nie ulegnie zmianie, woda może być droższa niż paliwo. Dlatego – „jeśli więc ludzkość chce w dalszym ciągu rozwijać biologiczny wymiar życia na Ziemi, musi wziąć odpowiedzialność za wodę, dostrzec jej wymiar biologiczny i cywilizacyjny.”
Opracowała:
[Joanna Małyszko]



Bibliografia:
16.Krystyna Łopata – „Tajemnice powietrza i wody” – WSiP W – wa 1998
17.Czasopismo – „Ezop”
18.Stanisław Michałowski – „Sto lat współczesnych wodociągów w Lublinie”
19.Praca zbiorowa „Poradnik Eksploatatora Oczyszczalni Ścieków” – Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych oddział w Poznaniu

Głosuj
Miesiąc:
Rok:
Ogólnie:
Już głosowałeś/aś na ten projekt
Copyright © 2009 PTH Technika