Publikacja: Ekonomiczne instrumenty realizacji polityki rozwoju zrównoważonego |
Głos został oddany.
Jednym z podstawowych pojęć wykorzystywanych przez rozwijającą się obecnie ekonomię środowiska są efekty zewnętrzne ( ang. externalities). Najogólniej można stwierdzić, że ekologiczne efekty zewnętrzne występują wówczas, gdy decyzje gospodarcze podejmowane przez jeden lub więcej podmiotów gospodarczych powodują takie zmiany w środowiskowych warunkach gospodarowania, które bezpośrednio, negatywnie ( niekorzyści zewnętrzne) lub pozytywnie (korzyści zewnętrzne) oddziałują na możliwości produkcyjne lub konsumpcyjne innych podmiotów. Określając to bardziej konkretnie, gdy decyzje te bezpośrednio oddziaływują na koszty ( względny zysk) a także na użyteczność odbiorców efektów zewnętrznych.
Efekty zewnętrzne są kolejnym zjawiskiem gospodarczo- społecznym, towarzyszącym użytkowaniu zasobów przyrody, które nie pozwala bezkrytycznie zawierzyć rynkowemu mechanizmowi alokacji zasobów środowiska przyrodniczego. Efekty zewnętrzne to dodatkowe, uboczne następstwa podejmowanej działalności, nie związane bezpośrednio z celem danego przedsięwzięcia. Dla otoczenia badanego podmiotu gospodarczego mogą to być efekty zewnętrzne pozytywne lub negatywne, chociaż w odniesieniu do procesów produkcyjnych i zasobów przyrodniczych, jako receptorów emitowanych zanieczyszczeń, można mówić niemal wyłącznie o negatywnym wpływie stosowanych technologii.
Koszty zewnętrzne są to koszty, które w wyniku występowania negatywnych efektów zewnętrznych obciążają nie ich sprawcę, lecz osoby trzecie, nie czerpiące żadnych korzyści ze szkodliwej działalności. W takiej sytuacji mechanizm rynkowy nie może prawidłowo dokonać alokacji zasobów, ponieważ przynajmniej niektórzy uczestnicy rynku nie ponoszą w całości kosztów swojej działalności, podczas gdy inni są nimi niesprawiedliwie obciążani. Należy zauważyć, że i w tej kwestii ważną rolę odgrywa prawo własności - tym razem rozumiane jako prawo osoby prawnej lub fizycznej do dopominania się rekompensaty za niezasłużone koszty poniesione w następstwie degradacji zasobu znajdującego się w jej dyspozycji.
Procedura nazywana internalizacją kosztów zewnętrznych polega właśnie na umieszczeniu rzeczywistych kosztów działalności gospodarczej na rachunkach sprawców. Jest to koncepcja zgodna z ogólnie akceptowaną zasadą, że to zanieczyszczający powinien ponosić pełne koszty swojej szkodliwej działalności ( PPP - Polluter Pays Principle). O istnieniu tych efektów można mówić wtedy, gdy daje się zidentyfikować zarówno ich odbiorców, jak i sprawców. Powstające koszty zewnętrzne nie mogą być kompensowane przez poszkodowanego tak długo, jak długo państwo nie wprowadzi odpowiednich form przymusu ekonomicznego lub administracyjnego.
Komentarze
Brak komentarzy.
Dodaj komentarz
Publikacja została dodana: 28-01-2010, liczba wyświetleń: 4893
Głosuj |
Miesiąc:
|
Rok:
|
Ogólnie: Już głosowałeś/aś na tą publikację |